Máy scan ngày nay là một phần quan trọng của hệ sinh thái thiết bị văn phòng và là công cụ cốt lõi trong tiến trình chuyển đổi số tại doanh nghiệp, trường học và cơ quan nhà nước. Tuy nhiên, hành trình hình thành và phát triển của công nghệ “quét hình ảnh” đã kéo dài gần hai thế kỷ, với nhiều bước ngoặt quan trọng tạo nên nền tảng cho những thiết bị hiện đại mà chúng ta đang sử dụng. Nội dung dưới đây tổng hợp một cách hệ thống và chuyên sâu về lịch sử máy scan, từ những thiết bị tiền thân sơ khai cho đến các công nghệ số hóa hiện đại.
2. Sự xuất hiện của máy scan hiện đại (1950 – 1980)
Sau Thế chiến II, sự phát triển của điện tử và máy tính mở ra kỷ nguyên máy scan kỹ thuật số.
-
1957: Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Hoa Kỳ (NIST) chế tạo máy scan kỹ thuật số đầu tiên, sử dụng cảm biến ánh sáng đơn điểm để quét từng pixel trên bề mặt hình ảnh.
-
1960–1980: Máy drum scanner (máy quét trống) được thương mại hóa, nhanh chóng trở thành thiết bị chủ lực trong ngành in ấn và xuất bản vì độ phân giải cực cao.
-
Các thương hiệu tiên phong: Crosfield, Hell, Howtek, Kurzweil.
Đây được xem là giai đoạn nền tảng của máy scan kỹ thuật số.
3. Sự bùng nổ của máy scan phẳng (1980 – 2000)
Cuối thế kỷ 20, máy scan bước vào thời kỳ tăng trưởng mạnh mẽ.
-
Sự xuất hiện của flatbed scanner (máy scan phẳng) giúp việc quét tài liệu trở nên phổ cập.
-
Hai công nghệ cảm biến quan trọng định hình thị trường:
-
CCD – Charge Coupled Device
-
CIS – Contact Image Sensor
-
-
Hàng loạt thương hiệu lớn tham gia thị trường: Epson, Canon, HP, Fujitsu, Kodak, Plustek, Brother…
-
Máy scan bắt đầu tích hợp OCR, kết nối USB, và đồng bộ dữ liệu với máy tính cá nhân.
Đây là thời điểm máy scan trở thành thiết bị văn phòng phổ biến toàn cầu.
4. Thời đại chuyển đổi số – máy scan tốc độ cao và trí tuệ nhân tạo (2000 – nay)
Từ đầu những năm 2000, máy scan phát triển mạnh theo hướng tự động hóa, tốc độ cao và ứng dụng AI.
-
Máy scan tài liệu A4/A3 tốc độ cao, hỗ trợ quét hai mặt một lần (duplex).
-
Máy scan sách sử dụng thuật toán xử lý cong trang, không làm hỏng gáy sách.
-
Máy scan cảm biến laser, máy scan ảnh chuyên dụng cho studio.
-
Document Camera & Visualizer phục vụ giảng dạy – hội nghị – tòa án – doanh nghiệp.
-
Công nghệ OCR đạt độ chính xác cao, chuyển ảnh thành văn bản số chỉ trong vài giây.
-
Máy scan tích hợp AI tự động phân trang, cắt viền, nhận dạng văn bản đa ngôn ngữ.
Hiện nay, thị trường máy scan toàn cầu có hơn 60 thương hiệu tham gia sản xuất từ phân khúc phổ thông tới chuyên dụng.
Bảng timeline lịch sử máy scan
| Thời điểm | Sự kiện quan trọng |
|---|---|
| 1843–1846 | Giovanni Caselli phát minh Pantelegraph – tiền thân của công nghệ quét. |
| 1860–1920 | Tiếp tục phát triển công nghệ truyền hình ảnh qua điện tín và facsimile. |
| 1957 | Máy scan kỹ thuật số đầu tiên ra đời tại NIST (Hoa Kỳ). |
| 1960–1980 | Drum scanner thương mại hóa, trở thành tiêu chuẩn của ngành in. |
| 1980–1990 | Máy scan phẳng (flatbed) xuất hiện, sử dụng CCD/CIS. |
| 1990–2000 | Máy scan phổ cập tại văn phòng; xuất hiện OCR và kết nối USB. |
| 2000–2010 | Bùng nổ máy scan tốc độ cao, máy scan sách, scanner chuyên dụng. |
| 2010–nay | Ứng dụng AI, nhận dạng ký tự thông minh, visualizer và giải pháp số hóa toàn diện. |
Kết luận
Máy scan không chỉ là thiết bị văn phòng quen thuộc mà còn là nền tảng quan trọng của chuyển đổi số. Từ những thiết bị truyền tín hiệu sơ khai cho đến giải pháp quét tốc độ cao và tích hợp trí tuệ nhân tạo ngày nay, công nghệ scan đã trải qua gần 180 năm phát triển, góp phần định hình cách con người lưu trữ – quản lý – chia sẻ thông tin.
